مردم شهر مذهبی مشهد همچون سایر مردمان ایران، فرهنگ و رسوماتی مختص به خود دارند که اکثر آنها را از گذشته حفظ کردهاند. در این مطلب، با گشتی در آدابورسوم مشهدیها، فرهنگ غنی مردمان این خطه را به شما معرفی میکنیم. تردد بین مشهد و پایتخت به دلایل زیارتی، کاری و گردشگری بسیار زیاد است و اکثر برای داشتن سفری ارزان و ایمن بلیط قطار مشهد تهران را خریداری میکنند.
اطلاعات کلی درباره مشهد
مشهد، مرکز استان خراسان رضوی و یکی از شهرهای بزرگ ایران با بیشترین تنوع نژادی، قومیتی و فرهنگی است. بهطورکلی، مردم خراسان رضوی از اقوام کرد، ترک، ترکمن، بلوچ، عرب، سیستانی، فارس و هزارهها تشکیل میشوند؛ اما اکثریتی که در مشهد زندگی میکنند فارس هستند. این شهر بهواسطه آرامگاه امامرضا (ع) مهاجران عراقی و افغانی بسیاری را پذیرفته است.
امکانات مشهد
شهر مشهد بهعنوان یکی از کلانشهرهای ایران، از امکانات بسیاری ازجمله دانشگاه و بیمارستان درجهیک برخوردار است. این شهر، فرودگاه، جادههای ایمن و راهآهن فعال دارد. راهآهن مشهد یکی از پرترددترین ایستگاههای ریلی کشور است و بهطورمعمول تردد با تهیه بلیط قطار بهخصوص خرید بلیط قطار مشهد تهران و بالعکس متقاضیان بسیاری دارد.
نژاد و لهجه
اکثریت مردم مشهد با لهجه شیرین مشهدی صحبت میکنند. لهجه مشهدی با لهجه هراتی خویشاوندی اثباتشدهای دارد. مشهدیها به لهجه خودشان «زق» میگویند و کلمات کهن و اصیل زیادی در آن دیده میشود.
آدابورسوم مردم مشهد
مشهد گهوارهای از میراث غنی و سنتهایی است که بسیاری از آنها هنوز هم در رفتارهای مردمان اصیل این شهر مشاهده میشود. در ادامه، چند مورد را بیان کردهایم که قطعا شنیدن آنها برایتان جالب خواهد بود.
مراسم بارانخواهی در مشهد
رسم بارانخواهی یا دعا برای باران از دیرباز میان مردم مشهد وجود داشته است. براساس این رسم، مردم در فصلهای بیباران برای ذکر دعا و درخواست کمک از خداوند به بیابان میروند. دستهای از مردم نیز بههمینمنظور به روی تپهها میرفتند و با خواندن نماز به امید بارش باران بودند. البته مراسم بارانخواهی به روش دیگری هم انجام میشود. در یک مورد قدیمیتر، زنان و دختران یک عروسک دستساز از چوب و پارچه را در محلات میچرخاندند. آنها با زمزمهکردن اشعار از خدا طلب باران میکردند و از مردم برای آشی که میپختند کمک میخواستند. مردم نیز ضمن کمک و دعا، روی عروسکها آب میریختند.
پوشیدن لباس سنتی در مراسمها
یکی از آدابورسوم مشهدیها، پوشیدن لباس محلی در مراسمهای سنتی، مذهبی، عروسیها و جشنوارهها است. در بررسی لباس سنتی مردم مشهد، سبکهای متنوعی دیده میشود و این امر بهدلیل سکونت اقوام مختلف در مشهد است. پوشش سنتی مشهدیها نیز مانند سایر اقوام اصیل ایرانی، ترکیبی از رنگ، طرح و ظرافت است. پارچههایی با رنگ و طرح شاد و دلباز و همچنین روشهای گلدوزی زردوزی و تحریری، بازرترین ویژگی لباسهای سنتی مردم مشهد هستند. نمونهای از لباس سنتی مردانه مشهدیها از تنپوشهای بلند به نام «کامیز» با شلوارهای گشاد به نام «شالوار» و گاهی یک کمربند پهن برای جمعکردن کامیز تشکیل میشود.
مراسمات مذهبی؛ محرم و حالوهوای حسینی
مراسمات مردم ایران به سه بخش جشنهای باستانی، مناسبهای اسلامی و جشنوارههای فرهنگی تقسیم میشود. در مشهد بهعنوان شهر امامرضا و قطب مذهبی کشور، برگزاری مراسمات مذهبی بهویژه تولد یا سالروز وفات و شهادت امامان، بیشتر بهچشم میخورد. برای مثال، مراسم ایام محرم حسینی در مشهد با شکوه بسیاری برگزار میشود. بهگونهای که تمام کوچهها و خیابانهای این شهر به محل عزاداری برای امامحسین (ع) و یارانش تبدیل میشود و همهجا رنگ عزا و سیاهی میگیرد.
جدا از مراسمهای اسلامی که خاص جامعه مسلمانان و بهویژه شیعیان است، مشهدیها تعدادی رسوم و آداب مختص به خود نیز دارند که در این مطلب به یک مورد از آنها اشاره خواهیم کرد.
چلیکزنی و تشتزنی؛ رسمی مختص رمضان
ماه مبارک رمضان برای جامعه مسلمانان اهمیت زیادی دارد و در شهرهای مختلف ایران نیز این ماه محترم شمرده میشود. مشهدیها رسوم جالبتوجهی مختص ماه رمضان دارند که یکی از آنها رسم چلیکزنی و تشتزنی برای بیدارباش سحری است. البته این رسم در گذشته اجرا میشد.
چلیکزن، چلیک را که یک پیت حلبی نفت بود را با بندی روی گردن میآویخت و با چوب روی آن میکوبید تا مردم برای سحری بیدار شوند. رسم تشتزنی هم بههمینمنظور اجرا میشد؛ بهاینصورت که دو نفر بهعنوان تشتزن هر شب به پشتبام بلندی میرفتند و با کوبیدن روی تشتها، مردم را برای سحر بیدار میکردند.
خدمات فلای تودی برای برنامه سفر به مشهد
شهر مشهد با فرهنگ غنی، تاریخی پربار و فضای معنوی، یکی از جذابترین شهرهای ایران برای سفر و گردشگری محسوب میشود. علاوهبر آداب مردم و قومیتهای مختلف ساکن در این شهر، بسیاری از رفتارها و آداب اجتماعی نیز بهخاطر وجود حرم مطهر امام هشتم شیعیان (ع) و رفتوآمدهای زائران از نقاط مختلف بهویژه خارج از کشور در این شهر شکل گرفته و به بخشی از فرهنگ آنها تبدیل شده است. بسیاری از مسافران و زائران با خرید بلیط قطار مشهد و بلیط قطار مشهد تهران از سایت فلای تودی سفری ارزان و مقرونبهصرفه را برای خود رقم میزنند. فلای تودی بزرگترین مرجع رزرواسیون بلیط در ایران است که خدمات متنوع خود را بهصورت آنلاین ارائه میدهد.